افغانستان مادر تناقض ها

مسخره گی روزگار را می بینید؟ طالبان گفته است که فیض الله جلال را به این خاطر بازداشت کرده که مردم را علیه نظام تحریک می کرده. به این کلمه "نظام" کمی درنک کنید، لطفا. یک گروه جنایتکار و تروریست ادعای نظام می کند و از مردم هم می ترسد که مبادا علیه استبداد شان بایستند. آدم می ماند واقعا چه بر سر مردم آمده است. شما در هر کجایی دنیا وقتی دیدید همه چیز روبراه است و اگر خواستید کمی خود را گیچ و منگ کنید، آنگاه به افغانستان فکر کنید. افغانستان مادر تناقض هاست. جایی که عقل آدم از کار میفتد.

0 comments Posted by نسیم فکرت

لذت بودن در کوه

من عاشق کوه ام. در کوه زاده شده ام. من فرزند کوه ام و وقتی در کوه می روم دوباره زنده می شوم. فکر می کنم به طبیعتی که من با آن آشنا بودم برگشتم، نه اینکه آرام بگیرم، طوفانی می شوم، منظورم هیجان است (اصلا). وقتی فرصت پیدا می کنم به کوه می روم. فکر می کنم آنجاست که خودم را خوبتر می شناسم وقتی به بزرگی و ابهت کوه ها و دره های عمیق نگاه می کنم. خودم را یک موجود ریز در میان انبوه از موجودات دیگر می بینم. حس تاسف آوری به من دست میدهد وقتی به پشت سر نگاه می کنم و میبینم که خیلی از سالهای را اینجا در شهرهای آلوده زندگی کردم. 

این ویدیو از سفرم در تابستان 2020 به شمال آمریکا در گلشر نشنال پارک است. 

0 comments Posted by Nasim Fekrat

از اومیکرون

این گونه تازه وایروس را که اسمش گذاشته اند "امیکرون" یا omicron خیلی گسترده است. من دیروز تست آنتیجن دادم. امروز نتیجه اش آمد منفی. بعد سه ایمیل پشت سر هم گرفتم که نوشته بود نتیجه تست مثبت است. ایمیل های که از دیپارتمنت صحت رسیده به من تاکیده کرده که کووید دارم باید برای 5 روز قرنطین کنم. امروز صبح رفته بودم چند جایی از جمله ورزشگاه. خیلی بد شد. فکر می کنم نباید داشته باشم چون هیچ نوع علایمی کووید را ندارم جز از دست دادن مزه و بو. البته آنها هم بر می گردد. فردا باید دوباره بروم تست بدم. شاید یک جایی اشتباه شده.

0 comments Posted by نسیم فکرت

زندگی زیر سلطه طالبان

به پشتو صحبت می کند، با موهای دراز و کلاه بر سر و قیچی بر دست می خواهد اسلام محمدی به سبک قبیله ای خودش را پیاده کند. در این پاین توضیح داده که این آدم دزد بوده. قیافه این آدم به دزد می خورد؟ ممکن است ولی این توضیح از طریق تویت تلویزیون ملی فقط ماستمالی خشونت های طالبان است نه چیزی دیگر چون این کانال اکنون به یک پایگاه پروپاگاندی طالبان تبدیل شده است.

pic.twitter.com/U2REOzwsV2

— RTA Pashto (@rtapashto) January 4, 2022

0 comments Posted by Nasim Fekrat

ضرورت استفاده از وی پی ان (vpn)

حالا که طالبان بر همه چیز مسلط شده است، فکر می کنم داشتن امنیت در انترنت ضروری تر از قبل است. این موضوع خصوصا برای آنهایی که فعال مدنی، ژورنالیست و نویسنده هستند و می خواهند از سانسور و ردیابی در امان بمانند حیاتی است. وی پی ان های زیادی است که مجانی نیستند اما بعضی از آنها مجانی است. من در یک پست دیگر، آنها را معرفی می کنم ولی فعلا یکی از مرورگرهای قدرمندی را اینجا معرفی می کنم که هم مرورگر هست و هم وی پی ان.

Tor یک مرورگر قدرتمند است اما همزمان یک وی پی ان هم است. شما باید این را اول در مبایل یا کامپیوتر تان دانلود کنید و بعد وصل بشوید. هرچیزی که شما در تور بنویسید یا جستجو کنید آی اس پی محلی را دور می زند. مثلا شما در کابل هستید و از طریق روشن و افغان بیسیم و یا هر تلکام دیگر به انترنت وصل می شوید، این شرکت ها به شما یک ip مشخص می دهد. این آی پی آدرس کامپیوتر و یا مبایل شماست که آی اس پی ها می داند شما در کجا قرار دارید و چه دارید در انترنت می بینید. وی پی ان شما را در یک منطقه دیگری از جهان می برد و ip دیگری به شما اختصاص می دهد. حالا از طریق آی پی تمام اطلاعات شما انکریپت و یا رمزگزاری می شود که تنها همان سرورها قادر هستند بدانند شما از کجا وصل شدید نه آی اس پی های محلی.

تور شما را مستقیم به سرورهای خودش وصل می کند که تقریبا حکم ویرچوال ورلد را دارد. بعد شما مستقیم به انترنت وصل می شوید. می توانید از گوگل، ایمیل و سایت های اجتماعی استفاده کنید. آی اس پی های محلی در این میان نمیداند شما از طریق آنها به انترنت وصل شده اید چون شما از third party به انترنت وصل شدید. 

مزایای استفاده از این مرورگر و وی پی ان های دیگر این است که آی اس پی های محلی که ممکن است حکومت های جبار  بخواهد آنرا کنترول و رد پای شهروندان شان را پیدا کند، این مرورگر آنرا خنثی می کند.

معایب این مرورگر و وی پی ان در کل این است که جستجو در انترنت را آهسته می کند چون آی اس پی محلی را دور می زند و از طریق third party انترنت وصل می شود.

در هر دو صورت، من فکر می کنم استفاده از تور برای کسانی که می خواهند اطلاعات رد و بدل کنند ضروری است.

0 comments Posted by Nasim Fekrat

عمران خان تا حدی درست گفته

مردم به حرف های عمران خان واکنش نشان دادند. پاکستان یا ایران هرچیزی بگویند واکنش برانگیز خواهد بود. اما از حقیقت نگذریم، حرفهای عمران خان و مقایسه بین کابل و پیشاور تقریبا درست است. او گفته است که لطفا احترام بگذارید، پشتون ها نمی خواهند فرزندان شان مکتب  بروند. مثلا گفته است پیشاور با مناطق مرزی که همه ساکنان آن پشتونهاست فرق دارد. کابل هم همینطور. راست است. اگر دقیق نگاه کنیم، تنها در پیشاور است که زنان را در خیابان ها می بینیم. در افغانستان فقط در کابل و بزرگ شهرها و آنهم جاهایی که تراکم جمعیت غیرپشتونی است زن دیده می شود. در مناطق و شهرهای کوچک مثل گردیز، جلال آباد، قندهار و لوگر زنان در انظار عمومی ظاهر نمی شوند. قریه ها و جاهایی دور افتاده مناطق پشتون را که نمی شود حتی رویش فکر کرد. از این جهت، عمران خان درست فرموده است. بگذارید پشتون همانطور که می خواهند زندگی کنند ولی خوب عمران خان اشتباه هم می فرماید. افغانستان تنها پشتونها نیستند که زندگی می کنند. تاجیک و هزاره و بقیه اقوام هم هستند و می خواهند فرزندان شان درس بخوانند و زنان شان را بگذارند کار کنند. مشکل این است که یک عده پشتون متعصب می خواهند افکار قبیله ای شان را بر اقوام دیگر تحمیل کنند. حداقل، پشتون ها با خود شان کنار بیایند و بخواهند برای خود زندگی کنند. بگذارند بقیه زندگی عادی داشته باشند.

0 comments Posted by نسیم فکرت

پرنویسی آخر سال

من فقط آخر سال پرنویس می شوم. خیلی دوست دارم هر ساعت یک چیزی بنویسم. شاید دلیل اش این باشد که دانشگاه تعطیل است و من از درس و بحث کمی دورم و فرصت برای نوشتن پیدا می کنم آنهم به فارسی. وقتی درسها شروع می شود، من فرصت کمی به فارسی نویسی پیدا می کنم. فارسی نویسی که هیچ حتی فارسی  فکر کردن و خواندن را هم کم میارم. این یادداشت را می نویسم به این امید که این سال ۲۰۲۲ سال پرنویسی و پرفکری ای برای همه باشد. 

فارسی نوشتن برای من خیلی سخت شده بود. حالا کم کم عادی می شود و یا بهتر است بگویم آن عادت وبلاگ نویسی فارسی دهه اول قرن بیست و یکم را دوباره باز می یابم.

0 comments Posted by Nasim Fekrat

نامه به یک نامعلوم

امروز برای او نامه نوشتم. مقاله اش را خواندم. مرا برد به کور کوچه های کارته سخی و به آن نانوانی لب کوچه. امیدوارم بخواند و جوابی دهاد. سالها پیش وقتی کابل بودم او را یک بار در یک کافی شاپ که توسط مشینیرهای آمریکایی اداره می شد دیدم. قدی بلند، موهایی دراز سیاه و چشمان براق و متنفذی داشت. یک بار نگاه کردم. با خودم فکر کردم حتی نگاه کردن بر او کار اشتباهی بوده است. سخت از نگاهش ترسیده بودم. نمیدانم اصطلاح سره آن چیست ولی به هزاره گی میشود "قبغده،" تقریبا یعنی زیر چشمی نگاه کردن. او به من قبغده کرد. شاید من هم آدم ترسناکی بودم. آن روز از او ترسیدم. بعدها شنیدم در دانشگاه آمریکایی ها رفت و آمد دارد. ببینم، اقبال این نامه تا چه حد خواهد بود.

0 comments Posted by Nasim Fekrat

سقوط یک سوشالایت

امروز بعد از ظهر وقتی شنیدم گیلین مکسویل (Ghislaine Maxwell) منحیث دلال سکس دختران نابالغ مجرم شناخته شده است رفتم سراغ انترنت دیدم یک عالم در موردش نوشته شده است. سخنرانی تدتاک او را دیدم، مصاحبه هایش را شنیدم و خواندم. بعد رفتم جریان دادگاهی و مصاحبه های جیفری اپ اشتین را دیدم، متوجه شدم که یک جایی کار از همان آغاز مشکل داشته است.

گلین کودکی سختی داشته است، حداقل این چیزی است که تا حال بهش اشاره شده است اما در این مورد که او منحیث یک زن در میان مردان قدرتمند چقدر آسیب پذیر بوده و اینکه در دام یک ابله مستبد میفتد، چیزی ننوشته اند.  زندگی او پر از رمز و رازی است که فقط اینجا و آنجا در موردش صحبت شده است. فقط اطلاعات کمی در مورد کودکی و جوانی او میدانیم اما این را نمیدانیم واقعا از دهه نود به بعد وقتی پدرش در یک حادثه رمزآلود غرق شد و بعدا با جفری اپ اشتین معرفی شد دقیقا بر او چه گذشت.  یک نکته ای ظریفی در مقاله ای در سایت بی بی سی ذکر رفته است و آن اینکه گلین در جوانی تمام کوشش را کرد تا خدمت پدر مستبدش را بکند و بعد هم با اپ اشتین معرفی شد دقیقا در خدمت یک مستبد دیگر اما دلال و سوء استفاده جو از دختران نابالغ قرار گرفت.

حالا او که 60 سال سن دارد قرار است بقیه عمرش را در زندان بسر ببرد. ورجینیا گیوفری به مجله نیورک گفته است که کار گیلین شنیع تر از پریدیتورهای سکسی دختران نابالغ بوده است. حالا او با خودش بنشیند و با جزییات شرح این ماجرا را بیان کند که کجایی کار مشکل داشت تا ما حداقل بفهمیمم این خانم جذاب چطور در دام چنین بلای افتاد که انجامش به زندان منتهی شد.

0 comments Posted by نسیم فکرت

به ادامه توهم "خانه"

خانه یک توهم است. خانه می تواند هر کجا باشد. ما خانه ابدی نداریم جزء گور. همانجا هم ابدی نیست. میهن که ما برش خانه میگویم یک مفهوم انتزاعی ملی گرایانه و سیاسی است. این ها برساخت مرزبندی های فرهنگی و سیاسی جهان مدرن است. یک نگاهی به این مرد مراکشی، ابن بتوته، بیاندازید، ببینید این آدم از کجا به کجاها سفر نمی کند. در طی بیشتر از سه دهه، هرجاه می رود آنجا را خانه اش انتخاب می کند. در خاطره اش فقط در یک جایی می نویسد که دوری از پدر و مادر سخت بود. جز آن چیزی از فرهنگ و دیار و چیزهای لوکسی که ما امروز می نویسم او سخن به میان نمی آورد. ما هم می توانیم ابن بتوته مدرن باشیم. آنچه در افغانستان بود از دست رفت. دیگر فکرش را نکنیم. افغانستان برای مان وطن نخواهد شد. در طی ۱۰۰ سال آینده، اگر طالبان و پشتون های انتحصارگر افغانستان را جایی غیرقابل سکونت نکنند، تغییرات محیطی آنرا فراهم خواهد کرد. در طی ده سال آینده اگر در هزاره جات خشکسالی به همین منوال ادامه پیدا کند، شاید همه از قریه های شان کوچ کنند.

0 comments Posted by Nasim Fekrat

توهم "خانه" و "وطن"

 حقیقتا چیزی بنام "خانه" و "میهن" و یا "وطن" وجود ندارد و بصورت تاریخی وجود نداشته است. این ها توهمات مرزبندی های سیاسی جهان مدرن است که در دو صد سال اخیر توسط اروپایی ها ایجاد شده است. آنها از هر طریقی برای جوامع شان جامه دوختند برای انحصار فرهنگ، زبان و مهمتر از همه مردم. تا همین اوایل قرن بیستم، کشورهای در خاورمیانه و آسیا و خیلی از این مرزهای که امروز است وجود نداشت. 

این را به این خاطر نوشتم که بگویم ما انسانها همیشه مهاجر بودیم و مهاجر خواهیم بود. اجداد مان از آفریقا سفر کردند، رفتند آسیا، خاور میانه و بعضی رفتند طرف اروپا. بهر دلیلی امروز و فردا مهاجر خواهیم بود، یا به دلیل جنگ و یا دلیل کمبود منابع و تحولات محیطی. 

بدینسان، بهتر است اندک اندک توهم "میهن" و "وطن" پرستی را از ذهن مان دور کنیم. اینها برساخت سیاست های ملی گرایانه و انسان ستیزانه است که ما را به اقلیمی منحصر می کند که دیگر بصورت فزیکی در آن قرار نداریم. مشخصا، اینجا منظورم مردم هزاره است. ما از سرزمین های مان خیلی وقت هاست راند شده ایم. افغانستان برای مان فقط یک تعلق فزیکی است. بقیه تعلقات و احساسات مان را با خود می بریم هر جا باشیم. به همین خاطر است که من شخصا سالهاست از افغانستان بریده ام. جز صورت فرهنگی، چیز دیگری از آن سرزمین در من وجود ندارد. تا حال، هر جایی بودم، آنجا را خانه برگزیده ام.

0 comments Posted by نسیم فکرت

باز

 امروز به این شعر حافظ برخوردم، این نوع تصویر سازی فقط در توان حافظ است:

بردوخته‌ام دیده چو باز از همه عالم

 تا دیده من بر رخ زیبای تو باز است

0 comments Posted by Nasim Fekrat