آن زمان که امنیت بود و زمین مثل امروز گرم نشده بود، همه جا سبز بود، آب از هرجای سرازیر بود، همه سیر بودند چه انسان و چه حیوان. نمیدانم از آن همه سرسبزی چیزی باقی مانده است یا نه اما در خاطرات من جلگه، جایی بود که ماماهایم زندگی می کردند، جایی که مزارع و سبزه زارهایش همه جاه را پوشانیده بود، آب از هر جایش سرازیر بود، جویبارهایش هنوز از غرش و قلقل آب پر بود، در چمن زارها و جلگه هایش دختران زیباروی قدم میزدند. همه چیز خوش بود و طربناک. من هر جایی که مادرم میرفت او را دنبال می کردم. او چندین برادر داشت. آنها تکیه گاه کلانی بود برای مادرم. احساس تنهایی نمی کرد. هرگاه با پدرم دعوا می کرد، سراغ برادرانش را میگرفت. آنها پشتیبان مادرم بودند. رمضان که ما برش "ربضان" می گفتیم، پسر برادر مادرم بود. او دیروز بر اثر حمله قلبی در قریه از دنیا رفت. ما او را مامای می گفتیم. مادرم او را "چِم اَمَّیْ" می گفت. اگر زنده بودی قلبش می شکست چون ربضان را زیاد دوست داشت. همیشه میگفت "ربضان چم امی یه، نشانی برار مه یه." آن نشانه برار "اَمَّیْ" دیروز رخت بربست.
ربضان قدی بلند، ابروهای پرپشت، صورت کشیده و جذابی داشت. به گفته ایرانی ها او آدم با ریش و بروت حسابی بود. یک دانه دو دانه تار نبود، صم صحی ریش و بروت داشت. به همین خاطر، او را "ربضان بلوچ" هم می گفتند. آدم مهربانی بود. در کودکی یک بار کسی مرا در بازار دیبه اذیت کرد. رفتم به او گفتم که مامای مره فلانی زد. مرا گرفته برد پیش مادر و پدر آن بچه، گفت اگه امدفه نسیم را غرض بگری از خود بوگی از مه نه. از آن روز به بعد کسی مرا اذیت نکرد. سیب جمع می کرد به مادرم می داد که ببر برای بچایت. روابطش با پدرم خوب نبود. البته پدرم با هیچکس روابطش خوب نبود. همه ما از این جهت رنج می بردیم. ربضان آدم مهربان و خوش برخوردی بود. از او سه بچه و دو دختر به جا مانده اند. آرزو می کردم او را روزی از نزدیک ببینم و در بغل بگیرم. چه افسوس شد آرزوهای که هرگز تحقق نیافت! چه افسوس دنیایی که آدم ها در آرزوها می زیند و می میرند!
من باید برگردم آن قطعه سوزناک و غمگین "عبور از ماسه ها" را به یاد "چِم اَمَّیْ" مادرم حوا چندین بار بشنوم تا روح و روانم را از ماسه ها عبور دهم.
